با توجه به آثار میوه‌ها و خام‌خواری در مزاج و طبیعت بدن اگر میوه‌ها و سبزیجات را، به خصوص دسرهای گیاهی و میوه‌های فالوده‌ای، را در سبد غذایی خود بگنجانید، خواص‌شان سلامتی شما را تضمین می‌کنند.
بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات مانند امتلا خون، ازدیاد سموم بدن، نمایان شدن بثورات پوستی، عواملی مانند کدر شدن پوست، ظاهر شدن و ازدیاد تعریق همراه بوی بد، ریزش موی سر، کبد چرب، مشکلات قلب و عروق، عوارض بیماری‌های اعصاب و روان مثل بی‌خوابی به دلیل کاهش استفاده از میوه‌ها سبزیجات و مواد غذایی خام است. حال اگر تعادل خام‌خواری، سبزیجات و میوه‌ها را هر روز بیشتر از مواد گوشتی، سرخ کردنی، فست‌فود‌ها و غذاهای کنسروی در سبد غذایی‌تان حفظ کنید بیماری‌هایی که نام برده شد به طرز چشمگیری کاهش پیدا می‌کنند و به دوره‌ی درمان و استفاده از دارو نیاز ندارد؛ بنابراین، استفاده روزانه از میوه‌ها و مواد غذایی خام به چند بخش از دسرهای گیاهی، نوشابه‌های گیاهی ارگانیک، استفاده از جوانه‌ها و مصرف میوه‌های خشک که تمام‌شان حاوی مواد مغذی، ویتامین‌ها و سرشار از املاح و مواد مورد نیاز بدن هستند تامین می‌کند.
متاسفانه، چند دهه‌ای است که مصرف نوشابه‌ها، نوشیدنی‌ها و شربت‌های خارجی، که پر از شکر سفید، مواد نگه‌دارنده و رنگ‌های شیمیایی هستند، در ایران باب شده و آثار بسیار مخربی روی سلامتی ذهن، مغز و بدن مصرف‌کنندگان گذاشته این نوشیدنی‌ها و حتی آب را نباید با غذا، قبل و بعد از آن نیز مصرف کرد، زیرا به دستگاه گوارشی و دفعی آسیب‌های بسیاری وارد می‌کند. نوشیدن مایعات با غذا یا بعد از غذا آن را فاسد می‌کند و باعث چرب شدن کبد، ضعف معده، سوء‌هاضمه، ریفلاکس معده و… می‌شود.
امروزه، نوشابه‌های گازدار باعث چرب شدن کبد، پوسیدگی دندان‌ها، چاقی، دیابت، پوکی استخوان، مشکلات لثه و دندان و… می‌شوند، زیرا مواد اولیه‌ی‌شان بسیار مضر است.
در فرهنگ تغذیه‌ی ایرانی، نوشابه‌ها و شربت‌هایی هستند که خواص بسیار زیادی دارند و کنار غذا نیز می‌توان از آن‌ها مصرف کرد. شربت‌هایی مانند سرکه اَنگَبین‌ها، سرکه شیره‌ها و … که به علت داشتن مزاج گرم و تر برای بدن بسیار مفیدند. مزاج کبد نیز گرم و تر است و این شربت‌ها که مزاجی موافق مزاج کبد دارند به هضم غذا، جلوگیری از ضعف گوارش و پاکسازی کبد کمک می‌کنند.
این شربت‌ها از سرکه‌های خانگی انگور، سیب یا خرما درست و برای هر مزاجی طعم متفاوت و به خصوصی در نظر گرفته می‌شود. افرادی که مزاج سردی دارند باید از شربت سرکه‌ی شیره یا نوشابه‌ی زعفرانی استفاده کنند یا افرادی که ضعف معده و مشکلات کبدی دارند باید از شربت سرکه شیره‌ی نعناعی بهره ببرند. برای تقویت قلب و مغز باید از شربت‌هایی که گلاب و بیدمِشک دارند مصرف کرد؛ بنابراین، دستور تهیه‌ی چند شربت را به شما آموزش می‌دهیم.
شربت سرکه‌ی بیدمشکی
مواد لازم
شیره‌ی انگور
سرکه‌ی انگور (یا سیب)
عرق بیدمشک
قاشق برای به هم زدن
طرز تهیه:
چهار الی پنج واحد شیره‌ی انگور به اضافه‌ی یک واحد سرکه (ظرف شیشه‌ای را اگر به پنج قسمت تقسیم کنید، چهار قسمت آن باید شیره‌ی انگور باشد و یک قسمت سرکه) را با دو قاشق غذاخوری عرق بیدمِشک به مخلوط بیفزایید، مخلوط را هم بزنید و برای هر بار استفاده مقداری از آن را در لیوان بریزید و با آب رقیق کنید.
نکته:
این شربت برای تقویت مغز و قلب استفاده می‌شود. سرکه ماده‌‌ای خورنده است، طعم بسیار تندی دارد، مصرف زیاد آن مجاز نیست و تُرشی زیاد آن معده را اذیت می‌کند.
نوشابه یا شربت سرکه شیره‌ی زعفرانی
مواد لازم:
سرکه‌ی انگور (یا سرکه‌ی سیب)
شیره‌ی انگور
زعفران دم کشیده
قاشق
طرز تهیه:
چهار الی پنج واحد شیره‌ی انگور به اضافه‌ی یک واحد سرکه را با هم مخلوط و زعفران را با کمی آب روی حرارت غیر مستقیم دم کنید. سپس به مقدار دو قاشق غذاخوری از آن را به مخلوط سرکه شیره بیفزایید.
نکته: این شربت برای افرادی که مزاج سردی دارند بسیار مناسب است.
در گذشته، در هوای سرد زمستان و پاییز، غذاها، دسرها و تنقلات بسیار مقوی و مفیدی مثل قاووت یا سَویق، سَمَنو، حَلیم و… بسیار سرو می‌شد، ولی متاسفانه امروزه فقط از سمنو و حلیم فقط در مراسم‌ها و آیین‌ها استفاده می‌شود.
پایه‌ی اصلی سمنو و حلیم نیز جوانه‌ها هستند که کاربردهای بسیار فراوانی مثل پیشگیری و رفع بیماری‌های مفاصل، رماتیسم، رفع و پیشگیری از بیماری‌های گوارشی، رفع یبوست، جوان‌سازی، تقویت معده، رفع مشکلات معده و گوارش، تقویت بدن، تقویت کبد، پیشگیری از چرب شدن کبد و… دارند.
زمانی که معده ضعیف می‌شود و مزاج آن به سردی می‌رود، غذا خوب هضم نمی‌شود، به کبد فشار مضاعفی وارد می‌کند و کبد چرب می‌شود.
افراد بسیاری برای خوش طعم کردن غذاها از چاشنی‌ها، پودرها و موادی استفاده می‌کنند که مزاج‌شان برای کبد، استخوان‌ها، معده و گوارش بسیار مناسب است. خلال پسته، پودر گوشت، هسته و پوست سِنجِد، جُوز هِندی، عسل، خلال بادام، کُنجِد خام، تخم آفتابگردان، پودر نارگیل، آرد نخودچی، مَویز، پودر گل سرخ، روغن زیتون، تخم خُرفِه و … ارزش غذایی بسیار بالا و ویتامین‌های بسیار زیادی دارند و باعث کارکرد درست معده و گوارش می‌شوند. طرز تهیه‌ی بعضی از این غذاها و دسرها برای‌تان آورده‌ایم تا از خواص‌شان بهره‌مند شوید.
مواد لازم:
گندم
سبد
پارچه‌ی مشکی یا قهوه‌ای
طرز تهیه:
گندم‌ها را طبق روش‌های معمول خیس کنید و برای جوانه زدن روی‌شان را با پارچه‌ی مشکی یا قهوه‌ای بپوشانید. آن‌ها را در جای خنک و تاریک رها کنید، زیرا جوانه‌ها در زیر خاک به تاریکی نیاز دارند. به یاد داشته باشید هر روز باید به آن‌ها آب اسپری کنید. بعد از دو الی سه روز گندم جوانه می‌زند و جوانه‌ها‌ی بسیار ریز را جدا و خشک کنید.
نکته:
یک الی دو قاشق از این جنین، ارزش غذایی فوق‌العاده‌ای دارد و سرشار از ویتامین است. می‌توان جنین را همراه آب‌میوه یا فالوده‌ی طب سنتی مصرف کرد.
فالوده‌ی سیب
مواد لازم:
جنین یا جوانه‌ی گندم
سیب
گلاب
زعفران
عسل
طرز تهیه:
یک یا چند عدد سیب رسیده‌ی شیرین را رنده کنید و روی آن کمی گلاب، عسل، زعفران و جنین گندم بریزید.
نکته:
این فالوده خواص بسیار زیادی دارد و می‌توان از آن به عنوان غذای اصلی نیز استفاده کرد.
از قدیم در ایران، میوه‌ها و سبزیجات را خشک و برای فصل‌های دیگر نیز به عنوان آذوقه، تنقلات و ادویه از آن‌ها استفاده می‌کردند. خشک کردن میوه‌ها و سبزیجات در دوره‌های مهارت‌های سالم زیستن و تغذیه‌ی سالم آموزش داده می‌شود.
خشک کردن میوه‌ها و سبزیجات، بسیار بهتر از فریز کردن‌شان است، زیرا از فساد آن‌ها جلوگیری می‌کند و ویتامین‌های موثره را نگه می‌دارد. رطوبت به خودی خود یکی از عاملان فساد است. بهتر است میوه‌های اضافه‌تان، قبل از فاسد شدن و پیر شدن میوه، پوست بکنید و مانند چیپس لایه‌های نازکی از آن‌ها را ببرید، خشک‌شان و مانند برگه از آن‌ها مصرف کنید.
با مقداری پنبه داخل سبدی را بپوشانید، روی آن پارچه‌ی کتان تمیزی بیندازید و میوه‌ها را روی پارچه بچینید. با این روش هوا کامل زیر میوه‌ها جریان دارد، کامل خشک می‌شوند و کپک نمی‌زنند.
برای اینکه رنگ میوه‌های شیرین کدر نشود قبل از خشک کردن‌شان مقداری آب لیموی تازه روی‌شان بریزید. برای میوه‌های ترش‌مزه، مقداری نمک دورشان بریزید و آن‌ها را در نمک بغلتانید.
برگه‌ها آنتی‌اکسیدان دارند و خونساز، تقویت کننده و مقوی هستند. برگه‌ها در تهیه‌ی دمنوش‌ها نیز استفاده می‌شوند و می‌توان به آن‌ها شیره‌ی انگور، گلاب، هل، زعفران و… نیز اضافه کرد تا طعم بسیار دلچسبی به دست آورند.
دمنوش هفت میوه
مواد و وسایل مورد نیاز:
برگه‌ی سیب
لیمو عمانی
برگه‌ی هلو
برگه‌ی آلو
برگه‌ی زردآلو
برگه‌ی پرتقال
دانه‌های انار
هل
طرز تهیه:
مقداری از این مواد را با هم مخلوط و مانند چای آن‌ها را دم کنید.
دمنوش هفت میوه برای پاییز بسیار مناسب و لینَت دهنده‌ی مزاج است.