نریختن زباله باید به فرهنگ تبدیل شود. در واقع، رها کردن زباله در معابر و جوی‌ها بی‌آنکه ننگی باشد، به یک عادت تبدیل شده و کسی باور بر این ندارد که باید خیابان‌ها بدون آشغال و زباله باشند. زباله پس‌مانده‌ی چیزهایی است که دیگر به آن‌ها احتیاجی نیست؛ بنابراین، با این تعریف می‌خواهیم به یک رفتار ناشایست که به عادتی غلط تبدیل شده تلنگری بزنیم.
چگونه است که ما باید بریزیم و دیگری باید جمع کند؟
این تفکر و عادت یکی از معضلاتی است که بین مردم دیده می‌شود و آن‌ها بدون احساس مسوولیتی فضا و محیط خود را آلوده می‌کنند به این حساب که وظیفه‌ی شهرداری است آن‌ها را جمع کند. زشت شدن چهره‌ی شهر و صرف هزینه‌ی بسیار برای اصلاح آن یک طرف قضیه است و وقتی موضوع با بارش‌های برف و باران عجین شود دردسرهایی را مردم به بار می‌آورد که طرف دیگر آن مشخص می‌شود. به عقیده‌ی کارشناسان جمع‌آوری زباله در تهران و خدماتی که روزانه شهرداری تهران برای نظافت و رفت و روب می‌پردازند قابل مقایسه با کلان شهرهای دیگر نیست، اما متاسفانه رعایت نشدن فرهنگ و حقوق شهروندی از طرف گروهی از مردم هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.
تعداد دفعات جمع‌آوری در تهران دست کم چهار برابر بیشتر از کشورهای اروپایی است. درحالی که این کار در برخی کشورهای اروپایی هفته‌ای دو بار و در برخی از کشورها هفته‌ای سه بار انجام می‌شود، ولی در تهران روزانه دو بار زباله‌ها جمع‌آوری می‌شود هزینه‌های سنگینی به شهر تحمیل میکند. تمام این مشکلات به این دلیل است که از ابتدا تدبیری برای این معضل اندیشیده نشده و قانونی برای آن تصویب نشده و وجود سطل‌های زباله در سطح شهر کارساز هم نبوده است.
بسیاری از مواقع شاهد هستیم که شهروندان اگر زبالهای در دست داشته باشند و در نزدیکی خود سطل مشاهده نکنند یا از درون ماشین در تمامی شهر بدون درنگ آشغال می‌ریزند بدون آنکه عواقب آن را بدانند و این معضل از بزرگ‌ترها به طور ناخودآگاه به فرزندان منتقل می‌شود. تولید زباله امری اجتناب‌ناپذیر است و مسوولان باید سعی کنند موضوع زباله نریختن را فرهنگ‌سازی کنند.
همه‌ی ما مسوول هستیم که محیط خود را پاکیزه نگه داریم. ما در مقابل فرزندان و آیندگان برای داشتن زیستگاهی پاکیزه مسوولیم و باید این مسوولیت را با دلسوزی به یکدیگر یادآوری کنیم و به فرزندان‌مان آموزش دهیم. بدون حس مسوولیت و دلسوزی هیچ تدبیری فایده و اثر مثبتی ندارد؛ تدابیری که شهرداری و سازمان‌های مختلف انجام می‌دهند مانند دو برابر کردن کارکنان شهرداری، افزایش شیفت کارگران خدماتی برای جمع‌آوری، چند برابر کردن سطل‌های زباله، تبلیغات و… بدون آگاهی تاثیری نخواهند داشت. فرهنگ زباله نریختن زمانی نهادینه می‌شود که فرد این عمل را وظیفه‌ی خود بداند. در غیر این صورت، اصلاح عادت ریختن زباله روی زمین و آلوده کردن محیط یکی از کارهای بسیار سخت خواهد بود. اگر فرهنگ حفظ پاکیزگی محیط زندگی در بین افراد نهادینه شود و همه آن را رعایت کنند این معضل به تدریج از بین می‌رود که باید آن را خودمان بخواهیم.
این موضوع زباله‌سازی فقط به درون شهر ما ختم نمی‌شود بلکه در خارج از شهر و طبیعت نیز این مشکل بسیار دیده می‌شود. حتی گاهی در جاده یا طبیعت برای استراحت و دوری از استرس شهری جایی پیدا نمی‌شود. داخل شهر رفتگران هستند زباله‌های ما را جمع کنند، ولی در دل طبیعت چه کسانی می‌خواهند اشتباهات ما را جمع کنند.
بررسی جرم ریختن زباله در خیابان
جرایم علیه محیط‌زیست را می‌توان در هفت گروه دسته‌بندی کرد: «جرایم مرتبط با تخریب یا خسارت به محیط‌زیست،جرایم مربوط به آلودگی آب، جرایم مربوط به آلودگی صوتی، جرایم مربوط به آلودگی هوا، جرایم مربوط به آلودگی خاک، جرایم مربوط به بهره برداری از منابع مواد شیمیایی یا کار با اشعه بدون در نظر داشتن تدابیر حفاظتی، جرایم مربوط به ریختن زباله. قانونگذار در ماده‌ی ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی اقدام ریختن زباله را جرم و برای آن مجازات تعیین کرده است. این ماده مقرر می‌دارد: «هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابان‌ها و کشتار غیر مجاز دام، ممنوع است و مرتکبان چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم می‌شوند.» همچنین ماده ۲۰ قانون طرز جلوگیری از بیماری آمیزشی و واگیردار، مصوب۱۱ خرداد ۱۳۲۰مقرر می‌دارد: «آلوده کردن آب‌هایی که به مصرف شرب می‌رسد و ریختن زباله یا هر نوع کثافاتی در گذرهای عمومی ممنوع است، متخلفان از این ماده مطابق آیین‌نامه‌ای‌که بهداری تنظیم میکند به کیفر خلافی محکوم می‌شوند.»
جریمه برای پرتاب زباله از پنجره ماشین
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، از اعمال قانون خودروهایی که سرنشینانش اقدام به پرتاب زباله به سطح معابر و خیابان‌ها می‌کنند، خبر داد. سردار سید تیمور حسینی درباره‌ی خودروهایی که رانندگان یا سرنشینان‌شان اقدام به ریختن زباله به سطح معابر و بزرگراه‌ها می‌کنند، گفت: «مطابق قانون، اگر ماموران پلیس راهنمایی و رانندگی خودرویی را مشاهده کنند که از داخل آن زبالهای به بیرون ریخته می‌شود، آنان حق جریمه و اعمال قانون این خودرو را دارند.»
رییس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، درباره‌ی مبلغ جریمه این خودروها نیز گفت: «مبلغ جریمه در شهر تهران، ۳۰۰ هزار ریال است و هر جا که ماموران ما با چنین موردی روبه‌رو شوند حتما نسبت به اعمال قانون متخلفان اقدام می‌کنند.»
حسینی با بیان اینکه پلیس حفاظت از محیط زیست و حفظ چهره‌ی آراسته شهر را وظیفه خود می‌داند، خاطرنشان کرد: «همان‌طور که خودروهای آلاینده، دودزا و بدون معاینه فنی جریمه می‌شوند و خودروهایی که بدون تائیدیه محیط زیست باشند نیز شماره‌گذاری نمی‌شوند، خودروهایی که سرنشینانش با ریختن زباله به سطح خیابان و معابر آن را آلوده کنند نیز جریمه می‌شود.»