نگارش: مریم طهرانچی کارشناس ارشد گیاهان زینتی
کامبوچا از دو واحد کامبو به معنی خزه‌ی قهوه‌ای و چا به معنی چای تشکیل شده است. ترکیبی از تعدادی باکتری و مخمرها که با شیوه خاصی تهیه می‌شود و مملو از موجودات زنده مفیدی است که بدن انسان به آنها احتیاج دارد. این قارچ مربوط به ۲۲۰ سال قبل از میلاد در چین است که توسط آنان مصرف می‌شده است و سپس از راه خطوط بازرگانی به روسیه و کشورهای اروپای شرقی انتقال یافته و در آنجا عمومیت پیدا کرد. کامبوجا یک لایه پلی ساکارید حاوی انواعی از مخمرها و باکتری‌ها است. این باکتری‌ها شامل Bacterium xylinum، Acetobacter ketogenum، Bacterium gluconicam و مخمرهایی از انواع شیزوساکارو میسس، ساکارومیسس، تورولا و… است. مسیر تخمیر بدین ترتیب است که ابتدا مخمرهای موجود در محیط کشت، قند ساکارز را شکسته، گلوکز و فروکتوز تولید می‌کنند. در مرحله بعد این قندها به مصرف مخمرها می‌رسند و الکل و ۲Co تولید می‌نمایند. ۲Co در نوشیدنی باقی می‌ماند وباعث می‌شود این نوشیدنی گازدار شود. وقتی الکل به مقدار مناسب تولید شد زمینه برای رشد باکتری‌هایی که از منبع کربنی جهت رشد و تکثیر خود استفاده می‌کنند مناسب می‌شود و باکتری‌ها فعال می‌گردند. ازآنجا که شکر و کافئین اولیه به مصرف مخمر و باکتری می‌رسد، نوشیدنی در پایان کار هیچ یک از این موارد مضر را دارا نیست.
این قارچ به دلیل ترکیبات خاص نه تنها مانع از سرطانی شدن سلول‌ها می‌شود، بلکه رشد سلولهای سرطانی را نیز متوقف می‌کند علاوه بر این قارچ کامبوجا عاملی مؤثر در جلوگیری از سکته‌های قلبی شناخته شده است.
خواص قارچ کامبوچا:
کامبوجا آهن موجود در چای سیاه را آزاد می‌کند که این مسئله به افزایش هموگلوبین خون کمک کرده و انتقال اکسیژن به بافت‌ها را افزایش می‌دهد.
قدرت بالای آنتی‌اکسیدانی کامبوجا همچنین از آسیب‌های سلولی، بیماری‌های التهابی، از کار افتادن سیستم ایمنی و تشکیل تومورهای سرطانی جلوگیری می‌کند.
قارچ کامبوجا به شکل موثری زخم‌های دستگاه گوارش را درمان می‌کند.
کامبوجا به تنظیم متابولیسم کمک می‌کند. آزمایش این نوشیدنی روی حیوانات نشان می‌دهد که این چای با افزایش محدودیت کالری منجر به کاهش وزن می‌شود
کامبوجا سبب کاهش سطح قندخون می‌شود.
کامبوجا آسیب‌هایی را که بر اثر آلودگی‌های محیطی به کلیه‌ها وارد شده رفع می‌کند و می‌تواند برای افرادی که از نارسایی کلیوی رنج می‌برند مفید باشد. این چای همچنین برای جلوگیری از انباشت توده کلسیم در کلیه‌ها مفید بوده و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کند
آنتی اکسیدان‌های موجود در چای کامبوجا به احیاء و بازسازی دیواره سلولی رگ‌های خونی کمک می‌کند.
نوشیدنی کامبوجا برای جلوگیری از سردرد و سرگیجه‌های ناشی از فشار خون بالا توصیه شده است..
این ترکیبات در سردردها و اضطراب به کمک سیستم عصبی آمده و از بروز حملات صرع جلوگیری می‌کنند
این نوشیدنی همچنین سبب بهبود التهاب مفاصل و علائم روماتیسم و نقرس می‌شود.
*کامبوجا برای تقویت سیستم ایمنی بدن
محققان طب سنتی بر این عقیده هستند که کامبوجا به دلیل روند تخمیر و ترکیباتی مانند اسید استیک یک آنتی بیوتیک طبیعی محسوب می‌شود و محیطی فراهم می‌کند که از رشد باکتری‌های آسیب رسان پیشگیری می‌کند.
از دیگر خواص قارچ کامبوچا:
* هضم مواد غذایی مانند پروتوئین‌ها، چربی‌ها و قندها را آسان می‌نماید.
* میزان چربی خون (کلسترول) را پایین می‌آورد
* جلوگیری از سرطان معده و سرطان روده
* از پیدایش نشانه‌های نامطلوب یائسگی جلوگیری می‌کند
* آب مروارید را درمان می‌کند
* نا هنجاری‌های قلبی را درمان می‌کند
* اختلالات بی خوابی را از بین می‌برد
* باز کننده عروق
* دیابت را درمان می‌کند
* موها را سایه کرده و از ریزش آنها جلوگیری می‌کند
* از تولید سنگ مثانه و ناراحتی‌های کبدی پیشگیری می‌کند
* بواسیر را درمان می‌کند
* چین و چروک‌ها را تقلیل می‌دهد
* ماهیچه‌های پا را تقویت و ورم مفاصل (آرتریت) را درمان می‌کند
* درمانی برای آبله و زونا
* درمان ترشح غدد عروقی پا
* درمان انواع آبسه
طرز تهیه چای کامبوجا
براى تهیه چاى کمبوجا سه لیتر آب را بجوشانید و یک فنجان شکر را در حال جوشیدن به آن اضافه کنید، پس از اینکه آب و شکر مخلوط شد ظرف را از روى شعله بردارید و یک قاشق غذاخورى بزرگ چاى خشک را داخل آن بریزید و بگذارید یک ربع ساعت دم بکشد و پس از اینکه چاى دم کشید و حرارت آن تا حد دماى محیط کاهش یافت آن را از صافى رد کنید و تفاله چاى را بگیرید و سپس کمى از قارچ کامبوجا را داخل آن بیاندازید و روى ظرف را با یک دستمال کتانى بپوشانید، به‌نحوى که هوا براى تنفس باکترى‌هاى قارچ بتواند وارد ظرف شود. قارچ کمبوجا باید ۱۰ روز در مایع بماند، این مایع باید در محیطى تاریک و با دماى ۲۰ الى ۲۴ درجه سانتى‌گراد نگهدارى شود. پس از این مدت متوجه مى‌شوید که قارچ جدیدى در روی قارچ اولیه تولید شده که هرکدام از این که قارچ‌ها مى‌تواند براى تهیه یک ظرف دیگر نوشیدنى کومبوجا مورد استفاده قرار گیرد. پس از۱۰ روز نوشیدنى آماده مصرف است، مخمر قارچ کامبوجا را از صافى رد کنیید و در یک ظرف شیشه‌اى در یخچال نگهدارید، مى‌تواند هر روز قبل از صبحانه و یا قبل از هر وعده غذا از این مخمر قارچ کامبوجا بنوشید. اگر متوجه شدید که چاى غلیظ یا ترش شده با کمى چاى شیرین موقع نوشیدن آن را رقیق کنید و یا اینکه مى‌توانید با کمى عسل آن را شیرین نمایید.