بذر، تخم یا هسته‌ی گیاهان یکی از بخش‌هایی است که معمولا تکثیر گیاه به وسیله‌ی آن انجام می‌شود. این بخش از گیاه شامل تمام پتانسیل‌هایی است که برای تبدیل شدن به یک گیاه کامل وجود آنها الزامی است. قسمت‌های مختلف یک بذر عبارتند از رویان (جنین)، بافت ذخیره‌ی بذر، پوشش بذر.
رویان در واقع بخشی از بذر است که حالت میله‌ای شکل دارد و در دو سر انتهایی آن پتانسیل‌هایی برای رشد و رویش دو بخش اصل گیاه که عبارتند از ساقه و ریشه وجود دارد. وقتی گیاه شروع به جوانه زدن می‌کند در واقع پیش از بخش انتهایی پایین این محور شروع به رشد و نمو کرده و ریشه‌چه و در نهایت ریشه را به وجود می‌آورد و سپس بخش بالایی رشد را آغاز می‌کند و ساقه‌چه را به وجود می‌آورد.
بافت ذخیره بذر بخشی از بذر است که تا زمان به وجود آمدن اندام‌های فتوسنتز کننده‌ی گیاه یعنی برگ‌ها عمل فتوسنتز و غذاسازی به گیاه نوپا را بر عهده دارد.
پوشش بذر هم که معمولا سفت و سخت می‌شود بخشی از بذر است که در خارجی‌ترین لایه‌ی بذر قرار داشته و عمل محافظت از آن را انجام می‌دهد. اما گاهی همین پوشش سخت سدی بر سر راه جوانه زدن بذر ایجاد می‌کند که با انجام یک سری کارهای ویژه نظیر خراش دادن یا سمباده زدن بذر یا تخم گیاه این مسائل را نیز می‌توان مرتفع کرد.
روش نگهداری و ذخیره‌سازی بذرها:
با توجه به آنکه بی‌نهایت گیاه در دنیا وجود دارد که برای حیات انسان لازم هستند و همچنین در بسیاری موارد با زندگی آدمی کاملا ممذوج شده‌اند در نتیجه اطلاع داشتن از شرایط و ضوابط ذخیره‌سازی و نگهداری آنها مهم است. تنوع بذرها و تخم‌های گیاهان طبیعتا شرایط متفاوتی را برای نگهداری آنها طلب می‌کند ولی در مجموع یک رعایت اصول کلی برای تمام آنها لازم است. به طور کلی قبل از آن که اقدام به ذخیره‌سازی و نگهداری آنها بنمائیم گام اول آن است که آنها را در شرایطی دور از رطوبت و دور از نور خورشید کاملا خشک کنیم و مطمئن شویم که رطوبت آنها گرفته شده است. چرا که وجود رطوبت در این بذرها و دانه‌ها شرایط مساعدی را جهت رشد قارچ‌ها و دیگر بیماری‌زاهای گیاهی فراهم می‌کند و باعث می‌شود که در انبار بذرها و دانه‌ها این عوامل بیماری رشد کرده و تمام بذورات را آلوده کرده و از بین ببرند. پس از آن می‌توانیم برای ذخیره‌سازی این بذرها و دانه‌ها اقدام کنیم. شرایط امکانی که این بذرها قرار است ذخیره شوند. باید از لحاظ دما، نور و رطوبت کاملا تحت کنترل باشد. برای اکثر بذرها رطوبت نسبی هوای انبار در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد در نظر گرفته می‌شود البته هر مقدار که دمای نسبی انبار کمتر باشد می‌توان رطوبت را اندکی بیشتر کرد. به طور کلی به ازای هر ۵ درجه‌ی سانتی‌گراد از دمای انبار، طول عمر بذر دو برابر می‌شود.
در انبارداری حرفه‌ای دمای انبار بین صفر تا ۱۸- درجه‌ی سانتی‌گراد گذاشته می‌شود و در چنین دمایی حتما رطوبت باید ۷۰ درصد باشد چرا که در چنین دمایی اگر رطوبت کم باشد حتما بذرها دچار آسیب خواهند شد. اما در شرایط معمولی که منظور شرایط خانه است دمای مناسب برای نگهداری آنها بین ۱۰ درجه‌ی سانتی‌گراد تا یک درجه است. اگر تنظیم این دما برای‌تان امکان‌پذیر نیست و فکر می‌کنید دمای انبار خانگی‌تان بیش از این است حتما برای کاهش رطوبت محیط اقدام کنید چرا که وجود دمای بالا و رطوبت شرایطی را فراهم می‌آورد که منجر به کاهش کیفیت و قدرت جوانه‌زنی بذرها و دانه‌ها خواهد شد.
قبل از کاشت حتما بذرها را ضد عفونی کنید
برای آنکه از بیماری‌های احتمالی بذر و گیاه که تولید کننده‌های آن در خاک زندگی می‌کنند بتوانید جلوگیری کنید بهتر است قبل از اقدام به کاشت، بذرها را ضدعفونی کنید.
به طور اجمالی ضدعفونی کننده‌های بذرها عبارتند از موادی که سطح بیرونی بذر را ضد عفونی می‌کنند مانند انواع سفید کننده‌ها و تمیز کننده‌های خاکی، موادی که عوامل بیماری‌زای درونی بذر را از میان می‌برند مثل فرم آلدئید و کلرید جیوه و آب گرم با دمای ۵۶-۵۰ درجه سانتی‌گراد و در نهایت موادی که مانع فعالیت قارچ‌ها و آفت‌ها بر روی بذرها می‌شوند.
با رعایت نکات فوق می‌دانیم بذرهای سالمی تا مرحله‌ی کاشت آنها داشته باشیم.