۱۵ شهریور ۱۳۹۸
نویسنده:سعید الفتی-مدرس دانشگاه و پژوهشگر علوم اجتماعی
فرهنگ یک جامعه عبارت است از مجموعه‌ی باورهای موجود در آن جامعه، این باورها می‌تواند جنبه‌ی ملی و یا دینی داشته باشد و یا می‌تواند ترکیبی از این دو باشد فرهنگ در کشور ما ترکیبی از باورهای ملی و دینی هستند که کاملا با هم درآمیخته شده‌اند.
به عنوان مثال ما در فرهنگ ملی اسطوره‌ها و قهرمانانی همچون رستم داریم. که از جنبه‌های شخصیتی این اسطوره با جنبه‌های مذهبی و دینی ما در جامعه سازگار و هماهنگ است.
اگر در مقام قیاس نباشیم شخصیتی‌های مذهبی، همچون حضرت حمزه‌ی سیدالشهدا و یا حضرت قمر بنی‌هاشم در فرهنگ دینی ما در جنبه‌های اسطوره‌های شجاعت و الگوهای بالاتر از جنبه ملی ما قرار دارند و حتی در نقل قول‌ها و داستان‌های کهن که در فرهنگ عامه‌ی مردم جامعه‌ی ما نقل قول می‌شود الگوی شخصیتی ملی ما با نگاه دینی و الگوهای دینی ما با نگاهی ملی به آن‌ها پرداخته می‌شود.
فرهنگ ایثار و از خودگذشتگی یکی از مفاهیم مشترک در فرهنگ دینی و ملی کشور ما است که به این مفهوم در قرآن کریم سوره‌ی حشر آیه‌ی ۷ اشاره شده است از ایثار و از خودگذشتگی در شخصیت‌های بزرگ دینی ما به معنای یک الگوی رفتار پسندیده یاد می‌شود.
امیر ابن ابی طالب علی(ع)،امام حسین(ع) ،حضرت همزه سید الشهدا و قمر بنی هاشم … بعضی از نمادهای ایثار در فرهنگ دینی ما هستند.
در تاریخ، اوج ایثار و از خودگذشتگی ای که می‌توان به آن به عنوان موثرترین رویداد در فرهنگ غنی اسلامی اشاره کرد حادثه عاشورا و قیام امام حسین (ع) است این حماسه در طول سالیان طولانی نه تنها کهنه و کم‌رنگ نشده است بلکه اثربخشی آن حتی در سایر جوامع غیردینی نیز ملموس است.
قیام عاشورا یکی از حوادث تاریخ دینی است که نمادی کامل از ایثار از خودگذشتگی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در طول تاریخ بشر را تجلی می نماید.
قیام عاشورا و نهضت امام حسین (ع) به عنوان یک حادثه تاریخی در ایجاد باورهای عمیق فرهنگ اسلام و تشیع به حدی است که تاثیرات مثبت آن در طول سالیان متمادی حتی در سایر ادیان و فرهنگ‌های غیردینی قابل پژوهش و بررسی است.
عالم به عمل باشیم
نماد اصلی عاشورا در ترویج مبانی فرهنگی، گسترش و توسعه فرهنگ ایثار و از خودگذشتگی برای نجات جامعه از ظلم، فساد، تباهی است اوج این حرکت فرهنگی ایثار و از خودگذشتگی تا مرحله جان دادن است که امروزه از آن به عنوان فرهنگ ایثار و شهادت یاد می‌کنیم.
تجلی فرهنگ عاشورایی ایثار، از خودگذشتگی، جهاد و شهادت در عصر حاضر در انقلاب اسلامی ایران نمایان شد و در هشت سال دفاع مقدس به اوج خود رسید ودر طول هشت سال دفاع مقدس اثربخشی این فرهنگ در دفاع مقدس را می‌توان احساس کرد.
در عصرحاضر باید از باورهای دینی که در واقع مولد عناصر فرهنگی، ما هستند ودر دستور کار نظام سلطه و استکباربه عنوان تهاجم فرهنگی و تخریب باورهای مردم قرار دارند پاسداری شود وباید تلاش نموداین باورهای دینی که ممکن است طی سالیان متمادی در مقابل شبهات و حاشیه‌های غلطی دچار رسوب شده باشد مصون نگه داشته شوند.
فرهنگ عاشورا و ترویج فرهنگ ایثار و از خودگذشتگی و جهاد برای رسیدن به آرمان‌های بلند فرهنگ دینی در عصر امروز و در شرایط کنونی ما می‌تواند به عنوان یک فرهنگ غنی در تداوم انقلاب اسلامی و مبارزه با نظام سلطه و ایجاد همبستگی در مردم شریف کشور تاثیر داشته باشد.
امروز با اشاعه عالمانه و عاقلانه فرهنگ عاشورایی به دور از حاشیه‌ها و غلط‌های غیرمنطقی که هیچ مبنای دینی و عقلی ندارد می‌توانیم صفوف مردم کشورمان را در مقابل استکبار صف‌آرایی کنیم به شرط آنکه همه مبلغان این فرهنگ نیز خود عالم به عمل باشند.
مردم ما ملتی آگاه دانا و هوشیار هستند و فرهنگ عاشورایی و ایثار و شهادت می‌تواند مقوم و تقویت کننده باورهای آن‌ها در حفاظت و حراست از انقلاب اسلامی برای رسیدن به دست صاحب اصلی آن حضرت ولی‌عصر(عج) باشد.